فراشناخت چیست؟

فراشناخت (Metacognition) به بیان ساده یعنی تفکر درباره تفکر. رویکرد مدرن آموزش برپایه یادگیری فراشناختی است. برای این منظور لازم است که طرح درس ها، دربرگیرنده جنبه های زیر باشد:
1- تشویق دانش آموزان به طرح پرسش هایی که در مواجهه با دروس جدید باید از خود بپرسند؛ مثلاً این چیست؟ چگونه کار می کند؟ به چه چیزی شبیه است؟
2- تشویق دانش آموزان به تعیین و اتخاذ استراتژی اصلی شان در حل مسئله؛ به عنوان مثال، شکستن یک مسئله به مسائل کوچکتر
3- تشویق دانش آموزان به استفاده از مفاهیمی مانند فرضیه و شواهد در روبرو شدن با پدیده های جدید
4- فهم اینکه شواهد و روش استنتاج در علوم گوناگون، متفاوت است. به عنوان مثال در ریاضیات از اثبات منطقی استفاده می شود، در علوم از آزمون و مشاهده، در تاریخ و فلسفه از استدلال و ... .

در رویکرد مدرن آموزشی، فرایند یادگیری دارای سه مرحله است:
1- فعالیت های مقدماتی : در این مرحله از دانش آموزان سوال می شود تا دانش قبلی خود درباره موضوع را به خاطر آورند. این مانند پلی است که دانش قبلی را به دانش جدید، مرتبط می کند. آنگاه دانش جدید از طریق پرسش های کاوشگرانه، بیان می شود
2- تمرین های یادگیری : در این مرحله دانش آموزان راهنمائی می شوند تا خود را مشغول به یافتن مفاهیم کلیدی، طرح پرسش، تحلیل علت- معلول، تحلیل مقایسه- تطبیقی، بیان مولفه های ساختاری، ارزش های فرهنگی، ساختاربندی، و ریشه های شواهد شوند و برای اینکار از اصول و فرمول های صحیح استفاده کنند. برای فهم عمیق تر، دانش آموزان تشویق می شوند تا به استنتاج دست زده و در مورد استنتاج های خود با یکدیگر بحث و حتی مناظره کنند و یا اینکه تفسیرهای خود از استنتاج هایشان را بنویسند 
3- فعالیت های تعقیبی: در این مرحله دانش آموزان باید استنتاج های خود را شرح دهند، و اینکه بر اساس چه روشی به این استنتاج ها رسیده اند. و اینکه استنتاج های آنها در بعدی وسیعتر چگونه توجیه پیدا می کند. دیگر دانش آموزان نیز باید در مورد ارزیابی گزارش استنتاج های هم کلاس های شان، نظرشان را بدهند
پیاده کردن طرح درس مبتنی بر فراشناخت، چالش معلمان در رویکرد مدرن آموزشی است. برای اجرای صحیح این طرح درس، دانش آموزان باید فعال باشند نه منفعل که این موضوع نیازمند تلاش های فراوانی هم از طرف معلمان و هم از طرف مدیران است. از این رو معلمان باید ویژگی های زیر را داشته باشند :
- به موفقیت همه دانش آموزان متعهد باشند
- برای ساختن یک محیط مناسب برای یادگیری در مدرسه، با دیگر معلمان همکاری داشته باشند
- با مفاهیم فراشناخت و روش های آن آشنا باشند
- طیفی از فعالیت های گوناگون را طراحی کنند
- عملکرد دانش آموزان را به صورت منظم مورد نظارت قرار دهند
- عملکرد آنها را مورد ارزیابی صحیح قرار دهند و با والدین آنها روابط متقابل و سازنده ای داشته باشند.

منبع: سایت آکادمی تفکر

تیمز( TIMSS) چیست ؟

تیمز  TIMSS ¹  ( مطالعه بین المللی روند آموزش ریاضیات وعلوم ) روندپیشرفت ریاضیات وعلوم را درپایه چهارم ابتدائی وسوم راهنمائی ارزیابی می کند .

تیمز یکی از پروژه های IEA است که با یک چرخه ی منظم چهارساله  اجرا می شود که ریاضیات وعلوم رادر سالهای  1995 و 1999 و 2003 و 2007 و 2011 موردارزیابی قرارداده است.

تیمز همچنین برای تدارک چشم اندازها ی مقایسه ای درمورد روند پیشرفت درنظامهای آموزشی متفاوت شیوه های سازماندهی مدارس وفعالیتهای آموزشی یک آرایه غنی از اطلاعات پیشینه ای راجمع آوری می کند. تیمز به عنوان محوراصلی مطالعات منظم انجمن بین المللی ارزشیابی پیشرفت تحصیلی ( IEA )راتشکیل می دهد  اطلاعات درمورد شیوه های آموزشی استفاده شده برای اجرای برنامه ی درسی ازطریق پرسش نامه هایی که توسط معلمان ومدیران دانش آموزان ارزیابی شده تکمیل می شود وتوسط انجمن IEA مسئولیت، هدایت ومدیریت این پروژه به مرکز بین المللی ISC درکالج بوستون (دانشکده علوم تربیتی آمریکا) محول گردیده است. تدوین آزمون تیمز 2007 بامشارکت کشورهای شرکت کننده صورت گرفته است .

چارچوب ارزیابی ریاضیات وعلوم پایه ی چهارم ابتدائی ارزیابی علوم تیمز 2007 دردو حوزه  سازماندهی شده بود . حوزه نخست محتوائی است که حیطه ها یاموضوعات مهم مورد ارزیابی درعلوم رامشخص می کند که شامل زیست شناسی – فیزیک وزمین شناسی است. حوزه ی دوم (شناختی) است که حیطه ها یا فرایندهای تفکر موردارزیابی را تعیین می کند و شامل دانستن و به کاربردن واستدلال می باشد.  تیمز 2007 دارای آزمونی گسترده وموثر برای تائید چهارچوب ارزیابی آموزش علوم است. این آزمون شامل 174 سوال با امتیاز 194 امتیاز است . تقریبا نیمی از سوالات پاسخ ساز ونیمی دیگر بازهستند. ارزیابی ریاضیات تیمز نیز پیرامون همین دوحوزه سازماندهی می شود . حوزه نخست محتوائی  است که حیطه ها یا موضوعات مهم مورد ارزیابی درریاضیات را مشخص می کند . 

   سه حیطه محتوائی شامل اعداد – اشکال هندسی - اندازه گیری ونمایش داده ها  ( حدودا نیمی از آزمون بر بعد اعداد شامل جبر مقدماتی تاکید دارد ) است. ارزیابی آموزش ریاضیات پایه چهارم شامل179سوال با192امتیازمی باشد. حوزه دوم ( شناختی ) است که حیطه ها یافرایندها ی تفکر موردارزیابی رامشخص می کند وشامل دانستن وبه کار بردن واستدلال می باشد.

Trends in International Mathematics and Science Study¹

آموزش ریاضی چیست؟

 معلمان ریاضی و برخی از رياضيدانان را میتوان افرادی دانست  که درباره چگونگی دستیابی به

  دانش ریاضی  توسط  فراگیرندگان، کنکاش و  مطالعه می نمایند.  این افراد

را  می  توان آموزشگر ریاضی نامید و  رشته ای که اين مسئوليت را پذیرا  می باشد  را

 آموزش  ریاضی می  نامیم. هدف يک آموزشگر ریاضی آن است که  يادگیری ریاضی

 در دانش آموز را بهینه کند و تجربه ای که برای بسیاری از آنها شادی بخش  نبوده را به يک موضوع

 نشاط آور مبدل نمايد.

اين  مسئولیت در واقع همان مصداق جمله معروف آلبرت اينشتين می باشد:

آموزش باید به گونه ای باشد که آنچه ارائه میگردد هدیه ای با ارزش تلقی گردد ، نه یک وظیفۀ شاق.